Môi trường đất là gì? Vai trò của môi trường đất đối với con người

Trong hệ sinh thái, đất đóng vai trò rất quan trọng bên cạnh các yếu tố khác như nước, không khí,… Tuy nhiên, xã hội càng phát triển, các ngành công nghiệp hoá cũng từ đó lớn mạnh và làm ảnh hưởng xấu đến các nguồn tài nguyên trên trong đó có đất. Vậy môi trường đất là gì? Chúng có vai trò thế nào đối với con người? Hãy cùng Thành Vinh Plastic tìm hiểu qua bài viết này nhé.

Môi trường đất là gì?

Môi trường đất hay còn được biết với nhiều tên gọi khác như đất, hoặc thổ nhưỡng. Chúng là lớp ngoài cùng của thạch quyển và sẽ bị biến đổi tự nhiên trước sự tác động của các nhân tố khác như nước, không khí, sinh vật,…

Trong đời sống, vai trò của môi trường đất rất quan trọng và cần thiết đáp ứng nhu cầu sinh sống của cả động, thực vật lẫn con người. Đối với các loài cây, sinh vật đất sẽ là nơi nuôi dưỡng chúng mang đến các giá trị dinh dưỡng để cây cối được phát triển tốt nhất. Đối với con người, đất trồng là môi trường phù hợp để trồng trọt. Ngoài ra, họ còn có thể áp dụng vào hoạt động khác như xây dựng các công trình kiến trúc nhà ở.

Vai trò của môi trường đất đối với con người

Môi trường đất đóng vai trò quan trọng đối với con người từ nhiều khía cạnh khác nhau:

• Nguồn tài nguyên thực phẩm: Đất cung cấp nền tảng cho việc sản xuất cây trồng và thú nuôi, là nguồn cung cấp thức ăn cho loài người. Hệ sinh thái đất phong phú và lành mạnh giúp duy trì sự đa dạng sinh học và sự bền vững của hệ thống thực phẩm.
• Quản lý nước và nguồn nước sạch: Đất là một phần quan trọng của chu trình nước và làm nhiệm vụ lọc và lưu giữ nước. Một đất khỏe mạnh có khả năng hấp thụ và giữ nước tốt, giúp giảm nguy cơ lũ lụt và tăng cường nguồn nước sạch cho sinh hoạt và sản xuất.
• Hấp thụ và lưu trữ carbon: Đất là một trong những nguồn lưu trữ carbon lớn nhất trên trái đất. Một đất giàu carbon có thể giúp hấp thụ khí CO2 từ khí quyển, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
• Hỗ trợ hệ sinh thái và sự đa dạng sinh học: Đất cung cấp môi trường sống cho nhiều loài sinh vật, từ vi khuẩn và vi sinh vật đến côn trùng, động vật và thực vật. Môi trường đất phong phú và đa dạng giúp duy trì sự cân bằng tự nhiên và sự đa dạng sinh học.
• Cung cấp vật liệu xây dựng và nguyên liệu: Đất cung cấp các tài nguyên khoáng sản như đất sét, cát, đá và khoáng sản khác, được sử dụng trong xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng và nhiều ngành công nghiệp khác.
• Môi trường sống và văn hóa: Đất là nơi sinh sống của con người và là cơ sở cho sự phát triển kinh tế, xã hội và văn hóa. Đất cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành cảnh quan và di sản văn hóa của một khu vực.

Tóm lại, môi trường đất đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự sống và phát triển bền vững của con người và hệ sinh thái trên trái đất.

Thực trạng ô nhiễm môi trường đất hiện nay

Ô nhiễm môi trường trong đất không chỉ là vấn đề đáng lo ngại tại Việt Nam mà trên toàn thế giới đều đang “đau đầu” về tình trạng này. Đây cũng chính là thách thức lớn đối với mỗi quốc gia để có thể tìm hiểu nguyên nhân, đánh giá thực trạng và đưa ra giải pháp khắc phục hiệu quả nhất.

Tại Việt Nam, tổng diện tích đất tự nhiên hiện nay là hơn 33 triệu ha. Trong đó, chiếm 68,83% là đất đang sử dụng (có diện tích hơn 22 triệu ha), còn lại 33% khoảng hơn 10 triệu ha đất là chưa sử dụng và diện tích đất sử dụng trong nông nghiệp là 7 – 8 triệu ha.

Theo Cục môi trường Việt Nam đã đánh giá và báo cáo, tình trạng chất lượng đất đai của nước ta ngày càng trở nên ô nhiễm nghiêm trọng, đặc biệt tại các khu vực đô thị thì vấn đề này càng đáng báo động hơn.

Ví dụ, tại TP Hồ Chí Minh, thực trạng ô nhiễm đất không được khả quan do người dẫn sử dụng hàm lượng thuốc bảo vệ thực vật quá mức, chất thải từ đô thị,… dẫn đến nhiều hệ luỵ vô cùng nghiêm trọng đến đời sống và sức khỏe con người. Tại Hà Nội, hàm lượng kim loại nặng từ hoạt động của các khu công nghiệp, làng nghề đã tác động không nhỏ đến môi trường đất.

Hiện nay, tình trạng ô nhiễm đất không chỉ tập trung tại khu vực đô thị đông dân cư mà chúng còn bắt đầu lan rộng ra các vùng ngoại ô, nông thôn khiến các cấp chính quyền cũng như người dẫn ngày càng lo ngại.

Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm đất là gì?

Các phần trên đã giúp bạn đọc hiểu hơn về thế nào là ô nhiễm đất. Tình trạng ô nhiễm môi trường đất thường xuất phát từ một nguyên nhân cụ thể sau đây.

Đất bị nhiễm mặn, nhiễm phèn

Một trong những nguyên nhân dễ thấy nhất khiến đất bị ô nhiễm chính là do chúng bị nhiễm mặn, hoặc nhiễm phèn từ tự nhiên. Lúc này, hàm lượng các chất trong tự nhiên vượt quá mức tiêu chuẩn nên làm các thành phần trong đất bị thay đổi và nhiễm độc. Từ đó trở nên ô nhiễm.

• Đất nhiễm mặn do lượng muối trong nước biển, các mỏ muối, thuỷ triều dâng cao đã gây ra độc tố gây hại cho đất.
• Đất nhiễm phèn do nguồn nước phèn di chuyển theo dòng nước ngầm từ vị trí khác đất. Do đó, đất bị nhiễm sắt và kéo theo độ pH môi trường giảm làm môi trường đất bị thay đổi.

Ảnh hưởng từ hoạt động canh tác nông nghiệp

Ngoài nguyên nhân trên, các hoạt động canh tác nông nghiệp cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường đất. Khi người nông dân sử dụng quá nhiều hoá chất như thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu lâu dần sẽ thấm vào đất và gây hại cho chúng. Tuy các loại thuốc này cũng có những công dụng tốt cho cây cối, các loại rau nhưng nếu lạm dụng quá nhiều chúng không chỉ ảnh hưởng đến đất mà còn phá huỷ môi trường không khí, môi trường nước và nguy hiểm hơn có thể gây tử vong.

Sự tác động từ chất thải công nghiệp

Xã hội nước ta đang trên đà phát triển, do đó ngành công nghiệp cũng trở nên phổ biến để đáp ứng nhu cầu sống của mỗi người. Thế nhưng, rác thải, khí thải công nghiệp từ các nhà máy, xí nghiệp chính là nguyên nhân ảnh hưởng lớn đến môi trường trong đất. Không chỉ có vậy, chúng còn tác động tiêu cực đến các yếu tố khác của hệ sinh thái như nước, không khí,…

Các giải pháp bảo vệ môi trường đất hiệu quả

Trên đây là những chia sẻ khái niệm ô nhiễm đất và thực trạng, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Vậy làm sao để khắc phục tình trạng này và có một không gian sống trong lành, thoáng mát nhất? Dưới đây là một vài giải pháp hữu ích chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc.

Ưu tiên các sản phẩm hữu cơ

Các sản phẩm hữu cơ luôn là sự ưu tiên chọn lựa của người tiêu dùng hiện nay bởi chúng vừa bảo vệ môi trường, vừa đáp ứng trọn vẹn nhu cầu sử dụng của mỗi người. Đặc biệt, việc sử dụng chúng cũng giúp người nông dân hạn chế sử dụng các loại phân bón, thuốc trừ sâu để đảm bảo chất lượng sản phẩm hữu cơ của mình đạt đúng tiêu chuẩn.

Sử dụng phân động vật thay phân vô cơ

Thay vì sử dụng các loại phân vô cơ để bón lót cây trồng thì bạn hoàn toàn có thể sử dụng phân động vật để làm việc này. Loại phân này không chỉ giúp người nông dân giảm thiểu chi phí mua phân bón mà còn làm tăng vi sinh vật có lợi, giúp đất tơi xốp, có nhiều dinh dưỡng nuôi cây hơn. 

Bỏ rác đúng nơi quy định

Một trong những giải pháp hiệu quả giúp bảo vệ môi trường nói chung và bảo vệ môi trường đất nói riêng chính là người dân cần có ý thức bỏ rác đúng nơi quy định. Hiện nay, các nơi công cộng hay từng con phố, ngõ ngách đều đã đặt những thùng rác phù hợp để chúng ta dễ dàng bỏ rác vào đó, việc của bạn rất đơn giản chính là bỏ rác đúng chỗ để góp sức nhỏ vào công cuộc bảo vệ môi trường đất cho nhà nước và cuộc sống chính mình.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể lựa chọn sản phẩm thùng rác phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng của gia đình mình tại Thành Vinh Plastic để phân loại rác thải, bảo vệ môi trường quanh ta.

Tiết kiệm năng lượng

Cách khắc phục tình trạng ô nhiễm đất hiệu quả bạn cũng nên áp dụng chính là ưu tiên sử dụng nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió để tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường. Việc này cũng đã được khuyến khích sử dụng trong quá trình sản xuất cũng như sinh hoạt hàng ngày đối với mỗi người.

Ý nghĩa của việc tìm hiểu môi trường là rất quan trọng đối với mỗi cá nhân, cộng động. Để không gian quanh ta luôn trong lành, thoáng mát nhất và không ảnh hưởng đến sức khỏe chính mình và người thân xung quanh thì việc bảo vệ môi trường là rất cần thiết.

Bài viết đã chia sẻ đến bạn những thông tin về môi trường đất là gì? Vai trò của đất đối với con người. Hy vọng các kiến thức bổ ích này sẽ giúp mọi người có thể chung tay cùng bảo vệ môi trường sống của chúng ta.