Silicon là gì? Silicon có phải là nhựa không?

Silicon và silicone là hai khái niệm thường gặp và dễ nhầm lẫn trong ngành công nghiệp, cũng như cuộc sống hàng ngày. Trong bài viết này, Thành Vinh Plastic sẽ giúp bạn tìm hiểu Silicon là gì? Và vai trò của silicon trong sản xuất và cuộc sống hiện nay!

Silicon là gì?

Silicon là một nguyên tố hóa học có ký hiệu là Si và số nguyên tử là 14. Nó là một kim loại chất rắn kết tinh, màu xám hoặc xanh lam, và là một trong những nguyên tố phổ biến nhất trên Trái Đất. Silicon được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp điện tử do khả năng dẫn điện và tính ổn định cao của nó. Ngoài ra, silicon cũng là một yếu tố quan trọng trong sinh học, thường được tìm thấy trong một số cấu trúc của sinh vật như tảo cát và ấu trùng phóng xạ.

Phân biệt Silicon và Silicone

Sự khác biệt cơ bản giữa silicon và silicone nằm ở cấu trúc hóa học và tính chất vật lý của chúng. 

• Silicon là một nguyên tố hóa học rắn, không dẫn điện ở dạng tinh khiết và có tính chất nửa dẫn khi được “đánh thức” bằng cách thêm các tạp chất. Đây là cơ sở cho công nghệ bán dẫn, làm cho silicon trở thành trái tim của hầu hết các thiết bị điện tử hiện đại.
• Silicone là gì? Silicone là một loại polyme linh hoạt, chịu nhiệt và chống nước, thường được sử dụng trong các ứng dụng y tế, nấu ăn và cách điện. 

Silicon có phải là nhựa không? Phân loại Silicon trong tự nhiên và công nghiệp

Silicon là một nguyên tố phổ biến thứ hai trên trái đất sau oxy và nó có mặt ở khắp mọi nơi trong tự nhiên dưới nhiều hình thức khác nhau. 

• Trong tự nhiên, chất liệu silicon tồn tại dưới dạng cát (SiO2), đá lửa và đá tinh thể như thạch anh. Các khoáng chất chứa silicon như mica, amfibol và fenspat cũng rất phổ biến và có vai trò quan trọng trong cấu trúc của lớp vỏ trái đất.
• Trong công nghiệp, silicon được sản xuất qua quá trình luyện kim từ quặng silic và được sử dụng dưới nhiều hình thức như: Dầu silicon, mỡ silicon, cao su silicon và nhựa silicon, phục vụ cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau.

Vậy với thắc mắc Silicon là nhựa hay cao su? Thì trong trong nghiệp chất liệu này tồn tại ở cả hình thức nhựa và cao su.

Đặc tính của nhựa silicon – so sánh với các loại nhựa khác

Nhựa silicon, một dạng của silicone, nhưng không phải là nhựa truyền thống. Đây là một loại vật liệu đặc biệt với nhiều ưu điểm vượt trội với đặc tính dẻo, đàn hồi và khả năng chịu nhiệt cao Nó thường được sử dụng trong các ứng dụng đòi hỏi độ bền cao và khả năng chịu nhiệt. 

Nhựa silicon có chịu nhiệt được không? So với nhựa truyền thống, nhựa silicon có khả năng chịu nhiệt và đàn hồi tốt hơn nhiều. Khả năng chịu nhiệt của silicon là một trong những đặc tính quan trọng nhất, với khả năng chịu được nhiệt độ lên đến 300°C hoặc cao hơn. Nhựa truyền thống thường được làm từ dầu mỏ và có xu hướng bị biến dạng hoặc nứt vỡ khi tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc lạnh giá. 

Silicon có tính dẻo cao, cho phép nó được đúc hoặc tạo hình theo nhiều dạng khác nhau. Tính đàn hồi của nó cũng rất nổi bật, có thể co giãn mà không bị hỏng hoặc mất đi tính chất ban đầu. Nhựa silicon có thể duy trì hình dạng và tính chất ngay cả khi tiếp xúc với điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

An toàn và tác động môi trường của silicon và silicone

Cả silicon và silicone đều được coi là an toàn với con người và ít độc hại khi sử dụng đúng cách. Silicon là một nguyên tố tự nhiên, trong khi silicone là một loại polymer tổng hợp có nhiều ứng dụng từ y tế đến công nghiệp.

Độ độc hại của silicon và silicone

Silicone, khi sử dụng đúng cách và ở mức độ tiêu chuẩn, thường không gây ra tác dụng phụ hoặc ít gây tác dụng phụ. Tuy nhiên, sản phẩm kém chất lượng hoặc sử dụng không đúng cách có thể gây kích ứng da, đột biến gen, hoặc thậm chí ung thư. 

Silicon, dưới dạng nguyên tố tự nhiên, không được coi là chất độc và không gây hại cho sức khỏe con người khi tiếp xúc thông qua da, hít thở hoặc tiêu thụ. Tuy nhiên, việc sản xuất và loại bỏ sản phẩm từ silicon có thể ảnh hưởng đến môi trường. Và việc tái chế chúng cần được xem xét cẩn thận.

Khả năng tái chế và ảnh hưởng môi trường của sản phẩm từ silicon

Mặc dù silicon và silicone có độ an toàn cao, việc sản xuất và loại bỏ chúng có thể ảnh hưởng đến môi trường. Sản phẩm từ silicon cần được tái chế cẩn thận để giảm thiểu tác động môi trường. 

Các công ty như Apple đã cam kết sử dụng vật liệu tái chế và tái tạo, cũng như giảm phát thải carbon trong quá trình sản xuất và vận chuyển sản phẩm của họ. Việc tái chế sản phẩm silicon cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển nền kinh tế tuần hoàn, giúp giảm lượng rác thải và tăng cường sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên.

Ứng dụng của Silicon trong đời sống hàng ngày

Silicon công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp như: Điện tử, xây dựng, ô tô và hàng không vũ trụ,…. Nhờ vào tính chất đặc biệt của nó như độ bền, khả năng chịu nhiệt và tính cách điện.

Cụ thể ứng dụng từ các hình thức phổ biến của silicon công nghiệp bao gồm:

• Dầu silicon: Là một chất lỏng không màu, không mùi, được sử dụng làm chất bôi trơn, chất chống dính và trong mỹ phẩm.
• Mỡ silicon: Một loại mỡ đặc biệt có khả năng chịu nhiệt độ cao và chống nước, thường được sử dụng trong các ứng dụng cơ khí và điện tử.
• Cao su silicon: Có độ đàn hồi cao và khả năng chịu nhiệt tốt, thường được sử dụng trong sản xuất ống dẫn, gioăng và các sản phẩm chịu nhiệt.
• Nhựa silicon: Được sử dụng trong việc sản xuất các linh kiện điện tử, keo dán và chất cách điện do khả năng chịu nhiệt và cách điện tốt.

Trong cuộc sống hàng ngày, silicon xuất hiện trong nhiều sản phẩm như dụng cụ nấu ăn, chất bịt kín và chất kết dính, nhờ vào đặc tính chịu nhiệt và linh hoạt của nó.

• Dụng cụ nấu ăn: Silicon chịu nhiệt cao, không phản ứng với thức ăn và dễ dàng làm sạch, làm cho nó trở thành lựa chọn lý tưởng cho các sản phẩm như khuôn làm bánh và thìa nấu.
• Chất bịt kín và chất kết dính: Nhờ vào đặc tính không thấm nước và linh hoạt, silicone được sử dụng làm chất bịt kín và chất kết dính trong nhiều ứng dụng, từ xây dựng đến điện tử.

Silicone được sử dụng rộng rãi trong mỹ phẩm, cung cấp độ mềm mại và khả năng chống nước. Trong mỹ phẩm, silicone được sử dụng để:

• Tạo độ mịn cho da, giúp kem nền và phấn trang điểm bám đều và mượt mà.
• Cải thiện độ bền của son môi và sản phẩm trang điểm khác, giúp chúng giữ màu lâu hơn.
• Làm dịu và bảo vệ da, đặc biệt là trong các sản phẩm chăm sóc da sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Mặc dù silicone mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng có một số lo ngại về việc sử dụng chúng:

• Một số người lo ngại rằng silicone có thể gây bít tắc lỗ chân lông, dẫn đến mụn.
• Có tranh cãi về tác động môi trường của silicone, do khả năng phân hủy của chúng trong tự nhiên là thấp.

Ngoài ra, silicon được ứng dụng trong nhiều ngành nghề khác như: 

• Y tế: Cấy ghép, dụng cụ y tế,… 
• Công nghiệp: Gioăng, phốt, chất bôi trơn,…
• Xây dựng: Keo silicone, chất chống thấm,…

Silicon đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, từ việc làm đẹp đến các ứng dụng thực tế khác. Tuy nhiên, việc sử dụng nó cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn và bảo vệ môi trường.

Sự khác biệt giữa silicone với cao su tổng hợp dạng nguyên sinh

Cao su tổng hợp dạng nguyên sinh là gì? Loại cao su này được tổng hợp từ các monome (chất có cấu trúc nhỏ) qua các phản ứng hóa học, có cấu trúc phân tử chủ yếu dựa trên carbon. Một số loại cao su tổng hợp dạng nguyên sinh phổ biến bao gồm SBR, BR, CR, NBR, EPDM,…

Cao su silicone natomiast có cấu trúc phân tử chính dựa trên silicon, với các nguyên tử silicon xen kẽ với các nguyên tử oxy. Do đó, silicone được xếp vào loại cao su tổng hợp đặc biệt, hay còn gọi là cao su silicone.

Sự khác biệt chính giữa silicone và cao su tổng hợp dạng nguyên sinh:

• Cấu trúc phân tử: Silicone có cấu trúc Si-O, trong khi cao su tổng hợp dạng nguyên sinh có cấu trúc chủ yếu dựa trên carbon.
• Tính chất: Silicone có nhiều tính chất đặc biệt như:
  • Khả năng chịu nhiệt độ cao và thấp tốt.
  • Chịu được hóa chất, dung môi.
  • Không dẫn điện và không dẫn nhiệt.
  • Silicone có tính đàn hồi tốt.
  • Vật liệu Silicone không độc hại, an toàn cho sức khỏe.

Qua bài viết này Thành Vinh Plastic hy vọng đã giúp bạn biết được Silicon là gì? Và những ứng dụng của nó trong đời sống. Chúng bạn sử dụng và tái chế các sản phẩm từ silicon một cách hiệu quả và bền vững hơn.